مسعود رمضانی
کارشناس ارشد شبکه های کامپیوتری و مشاور زیرساخت و امنیت

نقشه راه مهندسی شبکه | چگونه مهندس شبکه شویم؟

نقشه راه آموزش شبکه های کامپیوتری ممکن است پیچیده باشد . انتخاب مسیر شغلی صحیح مخصوصا در ایران که منابع آموزشی و منابع معتبر به ندرت یافت می شود یکی از دغدغه های اصلی جوانان و داوطلبان تغییر مسیر شغلی در سنین بالا می باشد. یکی از بهترین مسیر های شغلی در بازار کار ایران با توجه به سطح نیاز سازمان ها، مهندس، ادمین و یا مدیر شبکه می باشد. لذا قصد داریم در این مقاله به مسیر های مختلف در این حوزه و همچنین راه های صحیح پیشرفت اصولی در حوزه شبکه های کامپیوتری را بررسی کنیم. در این مقاله بصورت مفصل در خصوص نقشه راه یادگیری شبکه صحبت می کنیم.

دوره های شبکه، برنامه نویسی، مجازی سازی، امنیت، نفوذ و ... با برترین های ایران

مهندس شبکه چه کسی است؟ مدیر شبکه چیست؟

مهندس شبکه یک متخصص فناوری است که مهارت های لازم را برای برنامه ریزی، پیاده سازی و نظارت بر شبکه های کامپیوتری که از خدمات صوتی، داده، ویدئو و شبکه های بی سیم داخلی پشتیبانی می کنند، دارد. اگرچه عناوین شغلی مهندس شبکه و مدیر شبکه گاهی اوقات به عنوان مترادف استفاده می شود، یک مهندس شبکه معمولاً مسئولیت های اجرایی بیشتری نسبت به یک مدیر شبکه دارد.

بیشتر بخوانید : دوره های آموزش شبکه را از کجا شروع کنیم؟ مسیر راه یادگیری شبکه

سمت مهندسی بیشتر به برنامه ریزی، طراحی و مشخصات فنی می پردازد. بخش مدیریت بیشتر با تلاش های تعمیر و نگهداری، مدیریت و عیب یابی روزمره سر و کار دارد.عناوین شغلی ممکن است بر اساس تحصیلات یا درآمد نیز متمایز شوند. به طور معمول، یک مهندس شبکه تحصیلات بیشتری دارد و درآمد بیشتری نسبت به یک مدیر (ادمین) شبکه دارد.

مهندس شبکه چه کاری انجام می دهد؟

مهندسان شبکه پیکربندی های شبکه را طراحی و پیاده سازی می کنند، مشکلات شبکه را عیب یابی می کنند، نظارت بر شبکه را انجام می دهند و سیستم های امنیتی مانند فایروال ها را پیکربندی می کنند. آنها اغلب به یک CIO یا افسر ارشد امنیت اطلاعات و سایر رهبران خط کسب و کار گزارش می دهند تا در مورد اهداف کلی کسب و کار، سیاست ها و به روز رسانی وضعیت شبکه تصمیم بگیرند. در بسیاری از شرایط، مهندسان شبکه از نزدیک با مدیران پروژه و سایر مهندسان کار می کنند، ظرفیت را مدیریت می کنند و پشتیبانی از راه دور یا در محل را انجام می دهند.

مهندسان شبکه که به عنوان مدیران شبکه نیز شناخته می شوند، به عنوان بخشی از بخش فناوری اطلاعات یک شرکت کار می کنند. آنها مسئول اطمینان از عملکرد کارآمد سیستم های کامپیوتری و سخت افزار شبکه شرکتشان هستند. آن‌ها این کار را با نصب سخت‌افزار جدید، اجرای عیب‌یابی و تکمیل به‌روزرسانی‌های معمول نرم‌افزار به محض در دسترس بودن انجام می‌دهند. همچنین انتظار می رود که آنها اقدامات پیشگیرانه را برای محافظت در برابر بدافزارها و سایر تهدیدات احتمالی برای امنیت شبکه انجام دهند.

مهندس شبکه چقدر حقوق می گیرد؟

طبق آمار رسمی از شرکت IranSalary دریافتی حقوق یک مهندس شبکه در عناوین شغلی مختلف در حوزه شبکه های کامپیوتری طبق جدول زیر به طور میانگین 12.5 میلیون تومان می باشد و در شرکت های ایرانی تا 20 میلیون تومان درآمد یک کارشناس شبکه کامپیوتری می باشد. مشخص است که با بالاتر رفتن سابقه کار و در عناوین شغلی مانند مدیر فنی این میزان درآمد می تواند به بالای 50 میلیون تومان در ماه برسد.

درآمد ماهانه مهندس شبکه

اگر قصد مهاجرت و کار در خارج از ایران را دارید، درآمد یک مدیر شبکه به طور میانگین در کشور آمریکا 73,566$ می باشد. در کمترین حالت ممکن 53,735$ و در بالاترین حالت 172,881$ می تواند دریافتی یک مهندس شبکه در طول سال باشد.

توانایی های مورد نیاز یک مهندس شبکه چیست؟

یک نامزد شغلی ممکن است برای به دست آوردن شغل مهندسی شبکه فقط به مدرک کاردانی نیاز داشته باشد، اما اکثر موقعیت ها نیاز به مدرک کارشناسی در علوم کامپیوتر یا چندین سال تجربه اضافی دارند. بسیاری از مهندسان شبکه نیز از رشته هایی مانند مهندسی برق، فیزیک یا ریاضیات هستند.

مهندسان باید بتوانند شبکه های پیچیده را درک کنند و مشکلات آن را مشخص کنند و راه هایی برای بهبود آنها پیشنهاد کنند. آنها همچنین باید بتوانند به طور مشترک در یک تیم کار کنند و همچنین مدیریت سایر مهندسان و کارکنان پشتیبانی برای راه اندازی شبکه را بر عهده بگیرند. آنها باید بتوانند به اندازه کافی انعطاف پذیر باشند تا هم با مهندسان و هم با همکاران خط کسب و کار که ممکن است درک درستی از شبکه نداشته باشند کار کنند. مهندسان شبکه علاوه بر مهارت های فنی، به مهارت های تحلیلی، رهبری، سازمانی و ارتباطی نیز نیاز دارند. توجه به جزئیات و توانایی حل مسئله نیز مهم است.

به طور کلی از یک مهندس شبکه انتظار می رود مسائل زیر را به خوبی بلد باشد:

  • راه اندازی شبکه های کامپیوتری ( نصب، پیکربندی و عیب یابی تجهیزات شبکه های LAN و WAN)
  • امنیت اطلاعات (Cyber Security) و امن نگه داشتن فضای شبکه سازمان ها
  • مجازی سازی (Virtualization) و مدیریت سرور ها
  • نصب، پیاده سازی و نگهداری شبکه های VoIP

بهترین مسیر یادگیری شبکه کدام است؟

مهندس شبکه شدن نیاز به زمان و اراده دارد. هیچ مسیر مستقیمی برای تبدیل شدن به یک مهندس شبکه وجود ندارد، اما یک دستور توصیه شده در مورد چگونگی دستیابی به اهداف شغلی شما وجود دارد. مراحل زیر را می توانید بعنوان یک مسیر صحیح، اصولی و منطقی برای پیشرفت در حوزه شبکه های کامپیوتری دانست.

تکمیل تحصیلات آکادمیک و دانشگاهی

برای دنبال کردن حرفه ای در مهندسی شبکه، توصیه می شود که حداقل مدرک کارشناسی خود را در زمینه های مرتبط مانند مهندسی شبکه یا علوم کامپیوتر تکمیل کنید. برخی از دانشگاه ها مانند دانشگاه علمی و کاربردی یک رشته مخصوص شبکه های کامپیوتری ارائه می کنند که می تواند مسیر درستی برای این کار باشد. مدرک کاردانی گزینه قابل قبولی است اما مدرک کارشناسی ارجحیت دارد.

گواهینامه های بین المللی مستقل

چندین گواهینامه وجود دارد که می توانید برای تبدیل شدن به یک مهندس شبکه دریافت کنید. یکی از راه‌ها، دریافت گواهی‌نامه های مستقل از برند است. این گواهینامه ها دانش پایه در زمینه IT را ارائه می دهند، به این معنی که شما دستورالعمل های عمیقی را در مورد دستگاه های یک شرکت خاص دریافت نمی کنید. هر گواهی مستلزم آن است که برای دریافت مدارک خود یک یا چند امتحان را پشت سر بگذارید. این فرآیند بسته به پشتکار و زمانی که صرف میکنید ممکن است بین 4 تا 18 ماه طول بکشد. در زیر لیستی از برخی از گواهینامه های مفید برای یک مهندس شبکه آورده شده است:

CompTIA A+
این یک گواهینامه سطح ابتدایی است که به داوطلبان اجازه می دهد تا دانش مبتدی را در مورد موضوعات مرتبط با فناوری اطلاعات کسب کنند. هنگامی که گواهی CompTIA A+ را دریافت کردید، می توانید به سمت گواهینامه CompTIA Network + که کمی پیشرفته تر است، کار کنید.

CompTIA A+ Certificate Sample

CompTIA Network+
این گواهینامه به عنوان دنباله‌ای برای CompTIA A+ طبقه‌بندی می‌شود. با این حال، مهم است که توجه داشته باشید که قبل از تلاش برای این گزینه پیشرفته تر، لزوماً به گواهینامه CompTIA A+ نیاز ندارید. گزینه CompTIA Network+ برای آموزش عیب یابی و راه اندازی انواع مختلف دستگاه ها به نامزدها طراحی شده است. علاوه بر مواد آموزشی، تنها یک آزمون وجود دارد.

comptia network+ certificate

CompTIA Security +
این گواهینامه به طور خاص بر امنیت شبکه و حوزه های مرتبط تمرکز دارد. این یک گواهینامه برای کسانی است که می خواهند حرفه ای را در زمینه امنیت شبکه دنبال کنند. برای دریافت این گواهینامه، ابتدا باید یک آزمون را پشت سر بگذارید.

comptia security+ certificate

گواهینامه های اختصاصی و پیشرفته بین المللی

پس از دریافت گواهی نامه های ابتدایی (یا گذراندن دوره های آن) کافیست که به طور اختصاصی دوره های آموزشی یکی از تولید کنندگان تجهیزات شبکه را بگذرانید. با توجه به اینکه محصولات شرکت سیسکو در تمامی سازمان ها و شرکت های ایرانی و بین المللی به طور یکسان وجود دارند، پیشنهاد میکنیم مسیر تخصصی اول را دریافت مدارک اختصاصی از شرکت سیسکو قرار دهید. پس از آن می توانید سراغ سایز سازنده های تجهیزات شبکه ای مانند جونیپر، پالوآلتو، میکروتیک و فورتینت بروید. به این منظور ابتدا مدارک مربوط به شرکت سیسکو را معرفی می کنیم.

یکی از مزیت های دوره های شرکت سیسکو این است که مسائل و مبانی شبکه های کامپیوتری را ابتدا فارغ از نوع تجهیز آموزش می دهند و سپس نحوه پیاده سازی آن را در تجهیزات سیسکو بیان می کنند.

شرکت سیسکو مدارک خود را به سه سطح مختلف از نظر میزان مهارت و تخصص دسته بندی می کند:

  1. کارشناس شبکه (CCNA) یا Cisco Certified Network Associate
  2. کارشناس ارشد شبکه (CCNP) یا Cisco Certified Network Professional 
  3. متخصص شبکه (CCIE) یا Cisco Certified Internetwork Expert که به آن دکتری شبکه نیز میگویند

شرکت سیسکو در آخرین به روز رسانی مدارک بین المللی خود مدرک CCNA را بعنوان دریچه ورود به دنیای شبکه های کامپیوتری قرار داده است. مباحثی که در این دوره به آن پرداخته می شود بسیار وسیع می باشد و کافیست تنها در یک آزمون شرکت کنید تا مدرک CCNA را دریافت کنید.

CCNA Certificate

پس از کسب مدرک CCNA میتوانید به فکر دریافت مدارک CCNP یا کارشناس ارشد شبکه های کامپیوتری با تخصص در پیاده سازی شبکه های مبتنی بر تجهیزات سیسکو باشید. شرکت سیسکو به دلیل اهمیت تخصص در حوزه های مختلف، دوره CCNP و CCIE را به حرفه های مختلف تقسیم بندی کرده است که شما نیز می توانید بر اساس علاقه خود یکی از آن ها را انتخاب کنید و پس از کسب مدرک CCNP در آن حوزه خاص، به دنبال عمیق تر شدن در همان حوزه با دریافت مدرک CCIE باشید.

دوره های CCNP شرکت سیسکو به شرح زیر می باشند:

برای ورود به دنیای CCNP ابتدا می بایست دوره کارشناسی شبکه های سازمانی یا CCNP Enterprise Core ENCOR 350-401 را بگذرانید و سپس یکی از تخصص های زیر را به دلخواه وسلیقه خود انتخاب کرده و دانش خود را در آن حوزه افزایش دهید.

  • روتینگ پیشرفته Implementing Cisco Enterprise Advanced Routing and Services v1.0 (300-410 ENARSI)
  • پیاده سازی SD-WAN در شبکه Implementing Cisco SD-WAN Solutions (300-415 ENSDWI)
  • طراحی شبکه های پیشرفته Designing Cisco Enterprise Networks (300-420 ENSLD)
  • طراحی شبکه های پیشرفته وایرلس Designing Cisco Enterprise Wireless Networks (300-425 ENWLSD)
  • پیاده سازی شبکه های پیشرفته وایرلس Implementing Cisco Enterprise Wireless Networks (300-430 ENWLSI)
  • اتوماسیون و برنامه نویسی شبکه های پیشرفته Automating and Programming Cisco Enterprise Solutions (300-435 ENAUTO)

CCNP Enerprise

نقشه راه سایر دوره های شرکت سیسکو را می توانید در تصویر زیر مشاهده کنید.

Cisco Certification Path

با توجه به عمق دوره های شرکت سیسکو از لحاظ تئوری شبکه های کامپیوتری، در صورتی که در سازمانی مشغول به کار شدید که از تجهیزاتی بجز تجهیزات شرکت سیسکو هم استفاده میکرد می توانید تنها با گذراندن دوره های مربوط به آن تجهیزات نحوه پیاده سازی پیکربندی دانشی که در دوره های سیسکو کسب کرده اید را آموزش ببینید.

طعم پیروزی و موفقیت با مدرک CCIE

مهم ترین و با پرستیژ ترین مدرک و گواهینامه که هر مهندس شبکه می تواند دریافت کند، مدرک CCIE شرکت سیسکو می باشد. دانش دارندگان این مدرک به حدی عمیق و دقیق می باشد که به آن دکتری شبکه می گویند و تا به حال 64000 نفر بیشتر در سراسر دنیا موفق به کسب این مدرک نشده اند. هر ساله شرکت سیسکو به پذیرفته شدگان آزمون CCIE قابی تحت عنوان یادآوری سالگرد دریافت مدرک نیز ارسال می کند.

اگر شما خودتان را یک فرد باهوش می دانید بهتر است از همین امروز شروع به مطالعه کنید. اگر دانش ابتدایی در حوزه شبکه های کامپیوتری را دارید، دوره CCNP and CCIE Enterprise Core شروع بسیار خوبی برای دریافت این گواهینامه می باشد.

نقشه راه مهندسی شبکه | چگونه مهندس شبکه شویم؟

تخصص های شبکه برای مهاجرت

در صورتی که قصد مهاجرت به کشور های خارجی را دارید، یکی از بهترین مشاغل مورد نیاز کشورهای آمریکایی و اروپایی، مهندسین شبکه می باشند.به استناد سایت onetonline.org که وابسته به وزارت کار آمریکا می باشد، مشاغل مرتبط با شبکه های کامپیوتری را جزو مشاغل Bright Outlook دسته بندی کرده است که به معنی افزایش بیش از حد نیاز بازار کار به مهندسین شبکه در چند سال آینده می باشد و دریافت مدارک مرتبط با این رشته، شانس شما را برای اشتغال در یک شرکت سطح بالا در تمام دنیا افزایش پیدا خواهد کرد.

سایر مسیر های آموزش شبکه های کامپیوتری

یک مهندس شبکه علاوه بر دانش شبکه های کامپیوتری می بایست مباحث مجازی سازی، امنیت و همچنین VoIP یا تلفن های مبتنی بر اینترنت را نیز فرا بگیرد. مسیر های هر یک از این مباحث نیز به شرح زیر می باشد:

متخصص مجازی سازی و پردازش ابری

  1. CompTIA Cloud Essentials
  2. CompTIA Cloud+
  3. Microsoft MCSA: Windows Server 2012
  4. AWS: Technical Essentials
  5. Microsoft MCSA: Cloud Platform
  6. AWS: Certified Solutions Architect
  7. AWS: Certified SysOps Administrator
  8. Microsoft MCSE: Cloud Platform and Infrastructure
  9. Google Cloud Platform Fundamentals
  10. Google Compute Engine: Qualified Developer

متخصص امنیت اطلاعات و بازرسی امنیت شبکه

  1. Certified Information Systems Auditor (CISA)
  2. Certified Information Security Manager (CISM)
  3. Certified in Risk and Information Systems Control (CRISC)
  4. Certified Information Systems Security Professional (CISSP)

متخصص VoIP ( ویپ ) یا صدا بر بستر IP

برای یادگیری مباحث این حوزه می بایست یکی از محصولات Asterisk که می توان به FreePBX، Isabel و یا Elastix اشاره کرد و یا محصولات شرکت سیسکو که به CUCM یا Cisco Unified Call Manager معروف هستند را انتخاب کنید و دوره مرتبط به آن را بگذرانید.

نتیجه گیری نقشه راه مهندسی شبکه و تبدیل شدن به متخصص شبکه

همانطور که گفته شد، ورود به دنیای شبکه های کامپیوتری نیازمند ممارست، تلاش و پشتکار می باشد و با توجه به تغییرات بسیار سریع تکنولوژی شبکه های کامپیوتری، یک مهندس شبکه نیازمند به روزرسانی دانش خود و یادگیری به موازات سرعت تغییر تکنولوژی می باشد. یادگیری در دنیای IT هیچگاه به پایان نمی رسد و همین موضوع یکی از شیرینی های این صنعت به حساب می آید. پس در صورتی که تصمیم خود را برای ورود به این صنعت گرفته اید، خود را آماده یادگیری بدون وقفه و بی انتها کنید. موفقیت در این زمینه تنها در گرو علاقه، استمرار و پشتکار می باشد.

سایر عناوین شغلی بجز مهندس شبکه برای جستجوی شغل:

  1. مدیر انفورماتیک
  2. کارشناس ارشد شبکه
  3. مدیر اجرایی
  4. مدیر شبکه
  5. مدیر IT
  6. مدیر پروژه
  7. مدیر فنی
  8. Help Desk
  9. Network Administrator
  10. ادمین شبکه
  11. پشتیبان شبکه
  12. رییس انفورماتیک
  13. سرپرست انفورماتیک
  14. سرپرست سرویس شبکه
  15. سرپرست شبکه
  16. سرپرست فناوری اطلاعات
  17. سرپرست فناوری اطلاعات و انفورماتیک
  18. مدیر امنیت اطلاعات
  19. مدیر پشتیبانی
  20. مدیر فناوری اطلاعات
  21. مدیر فنی و پشتیبانی
  22. مسئول IT
  23. مسئول انفورماتیک
  24. مسئول شبکه
  25. مشاور امنيت سايبري
  26. کارشناس NOC
  27. پشتیبان NOC
  28. مدیر NOC
  29. سرپرست NOC
  30. آنالیزور شبکه
  31. تکنسین شبکه
  32. متخصص شبکه
  33. ادمین شبکه
  34. معمار شبکه های کامپیوتری
  35. کارشناس IP
  36. کارشناس Core
  • نقشه راه آموزش شبکه های کامپیوتری چیست؟

    بصورت کلی گرایش های مختلفی برای شبکه های کامپیوتری وجود دارد ، مایکروسافت ، سیسکو ، میکروتیک ، لینوکس ، مجازی سازی و ... اما بصورت کلی همه این دوره ها با دوره آموزشی نتورک پلاس شروع می شوند. در این مقاله نقشه راه آموزش شبکه های کامپیوتری را به شما معرفی می کنیم.
  • مجموعه آموزش شبکه های کامپیوتری را از کجا تهیه کنیم؟

    بهترین مرجع و کاملترین منبع آموزش شبکه های کامپیوتری به زبان فارسی ، بدون شک وب سایت توسینسو است و شما می توانید به بهترین منابع آموزشی مرتبط با شبکه ، امنیت ، برنامه نویسی ، مجازی سازی ، لینوکس و ... دسترسی پیدا کنید.

مسعود رمضانی
مسعود رمضانی

کارشناس ارشد شبکه های کامپیوتری و مشاور زیرساخت و امنیت

رهگذر دنیای دیجیتال، علاقمند به تحصیل و به اشتراک گذاری دانش. کارشناس ارشد فناوری اطلاعات - امنیت شبکه

نظرات