احسان امجدی
کارشناس امنیت اطلاعات و ارتباطات

معرفی کلاسهای IP : چند نوع کلاس آیپی داریم؟

جامعه اینترنتی اساسا کلاس های آدرس را به منظور تطبیق انواع مختلف آدرس ها و شبکه ها با سایزهای مختلف تعریف نموده است. کلاس آدرس تعریف میکند که کدام بیت ها برای شناسه شبکه (Network ID) و کدام بیت ها برای شناسه هاست (Host ID) استفاده شده اند. همچنین تعداد شبکه های ممکن و تعداد هاست های ممکن برای هر شبکه را بیان میکند. در پنج کلاس آدرسی که داریم، کلاس های A، B و C برای آدرس های IPv4 Unicast تعریف شده اند. آدرس های کلاس D برای آدرس های IPv4 Multicast و در نهایت آدرس های کلاس E برای امور آزمایشگاهی استفاده میشوند.

دوره های شبکه، برنامه نویسی، مجازی سازی، امنیت، نفوذ و ... با برترین های ایران

کلاس A

شناسه های شبکه در کلاس A به شبکه هایی اختصاص میابند که در دل خود تعداد زیادی هاست را جای داده و یا میدهند. بالاترین بیت از لحاظ مرتبه در یک کلاس A همیشه برابر صفر قرار میگیرد که در واقع پیشوندی ثابت برای تمام شبکه های کلاس A است و آدرس های 0.0.0.0 تا خود 127.255.255.255 یا تا 128.0.0.0 را پوشش میدهد.

وب سایت توسینسو

هفت بیت بعدی که کامل کننده اولین آکتت هستند، در شمارش شناسه های شبکه (Network ID) کلاس A کاربرد دارند. بنابراین پیشوندهای آدرس برای شناسه های شبکه کلاس A دارای 8 بیت طول (8// یا 255.0.0.0) هستند. 24 بیت باقی مانده از آدرس ( سه آکتت آخر) برای شناسه هاست (Host ID) بکار میروند. پیشوند آدرس 0//0.0.0.0 ( 0.0.0.0 تا 0.0.0.0) یک شناسه شبکه رزرو شده است و همچنین رنج آدرس 8//127.0.0.0 (127.0.0.0 تا 255.0.0.0) برای آدرس های Loopback رزرو شده است. در مجموع 128 شبکه در این کلاس، 126 شبکه ممکن با 16777214 هاست به ازای هرکدام از آن ها داریم.شکل زیر ساختار کلی از کلاس A را نشان میدهد.

وب سایت توسینسو

کلاس B

شناسه های شبکه کلاس B به شبکه های متوسط تا بزرگ تخصیص میابد. در ادرس کلاس B دو بیتی که بالاترین مرتبه را دارند همیشه برابر 10 قرار میگیرند در مجموع پیشوند آدرس را برای تمام شبکه های کلاس B و محدوده آدرس های 2//128.0.0.0 (128.0.0.0 تا 192.0.0.0) تشکیل میدهند.

وب سایت توسینسو

14 بیت بعدی (در مجموع دو آکتت اول) در شمارش شناسه های شبکه در کلاس B بکار میروند. بنابراین پیشوندهای آدرسی برای کلاس B، 16 بیت طول دارند (16// یا 255.255.0.0). 16 بیت باقیمانده دیگر (در مجموع دو آکتت آخر) برای شناسه هاست بکار میروند. بنابراین توانستیم با 14 بیت شناسه های شبکه و با 16 بیت دیگر شناسه های هاست را بیان کنیم، این بازه در بردارنده 16384 شبکه و 65534 هاست به ازای هر شبکه است.شکل زیر ساختار آدرس های کلاس B را نشان میدهد.

وب سایت توسینسو

کلاس C

آدرس های کلاس C به شبکه های کوچک اختصاص میابند. 3بیت بالایی در آدرس کلاس C همیشه برابر 110 قرار میگیرند که پیشوند آدرس را برای تمام شبکه های کلاس C میسازند و شامل محدوده آدرس های 3//192.0.0.0 (192.0.0.0 تا 224.0.0.0) میشوند. 21 بیت باقیمانده (در موجموع سه آکتت اول) در شمارش شناسه های شبکه کلاس C بکار میروند. اگر میخواهید بصورت کامل و جامع در خصوص کلاسهای آیپی آموزش ببینید ، پیشنهاد می کنم به دوره آموزش نتورک پلاس مهندس نصیری قسمت معرفی آیپی در این لینک مراجعه کنید.

بنابراین پیشوندهای آدرس برای شناسه های شبکه کلاس C، 24 بیت طول دارند (/24 یا 255.255.255.0). 8 بیت باقیمانده دیگر (آکتت آخر) برای شناسه های هاست استفاده میشوند. بنابراین با 21 بیت توانستیم شناسه های شبکه کلاس C و با 8 بیت، شناسه های هاست را بیان کنیم؛ این بازه 2097152 شبکه مجزا و 254 هاست به ازای هر شبکه بما میدهد.در زیر ساختار کلاس C را مشاهده خواهید کرد:

وب سایت توسینسو

کلاس D

آدرس های کلاس D برای آدرس های IPv4 Multicast رزرو شده اند. در این کلاس، 4 بیت بالایی همیشه برابر 1110 قرار میگیرند که پیشوند آدرس را برای این کلاس میسازند (4//224.0.0.0 یا 224.0.0.0 تا 240.0.0.0)

کلاس E

آدرس های کلاس E برای انجام امور آزمایشگاهی ذخیره شده اند. چهار بیت بالایی در این کلاس همیشه برابر 1111 قرار میگیرند که پیشوند آدرس را برای این کلاس در بازه 4//240.0.0.0 (240.0.0.0 تا 240.0.0.0) خواهند ساخت.

وب سایت توسینسو

آدرس های اینترنت مدرن

کلاس های آدرسی در اینترنت روشی کهنه و منسوخ در تخصیص آدرس Unicast است که نشان داده است در زمینه تخصیص شناسه های شبکه و آدرس ها به سازمان های متصل به اینترنت ناکارآمد است. برای مثال یک سازمان بزرگ با شناسه شبکه کلاس A میتوان حداکثر تا 16777214 هاست را در خود آدرس دهد.

حالا فرض کنید یک شرکت یا سازمان فقط 70000 شناسه هاست برای سیستم هایش نیاز داشته باشد، در اینصورت 16707214 آدرس Unicast بصورت بالقوه بی کار خواهند ماند. حال فرض کنید نمونه این شرکت در دنیای واقعی به هزاران عدد برسد. آنوقت خواهد بود که مساله کمبود آدرس IP در آینده نزدیک بچشم خواهد آمد.

در اینترنت مدرن امروزی، پیشوندهای آدرس IPv4 بر حسب نیاز واقعی سازمان ها به آدرس IPv4 اینترنتی توزیع میگردد که برای اینکار از روشی به نام (Classless Inter-Domain Routing (CIDR استفاده میشود. برای مثال یک شرکت تخمین میزند که به 2000 آدرس IPv4 اینترنتی نیاز دارد. سازمان ICANN که مدیریت بر آدرس های اینترنتی را بر عهده دارد، یا ISP مربوطه به آن شرکت پیشوند آدرسی پیشنهاد میدهد که در آن 21 بیت ثابت و 11 بیت برای شناسه هاست کنار گذاشته شده است. با 11 بیتی که برای هاست ها کنار گذاشته شده است، آن شرکت میتواند 2032 آدرس Unicast در اختیار داشته باشد.جدول زیر لیستی از تعداد شناسه های هاست مورد نیاز و طول پیشوند متناظر با آن را در روش CIDR نشان میدهد:

وب سایت توسینسو

سربلند و مانا باشید.


احسان امجدی
احسان امجدی

کارشناس امنیت اطلاعات و ارتباطات

احسان امجدی ، مشاور امنیت اطلاعات و ارتباطات و تست نفوذ سنجی ، هکر کلاه سفید ، مدرس دوره های تخصصی امنیت اطلاعات و شبکه ، تخصص در حوزه های سرویس های مایکروسافت ، Routing و Switching ، مجازی سازی ، امنیت اطلاعات و تست نفوذ ، کشف جرائم رایانه ای و سیستم عامل لینوکس ، متخصص در حوزه SOC و ...

نظرات